Op 2 augustus 2018 stond ik samen met mijn vader in de krant met een persoonlijk verhaal over onze liefde voor het glas (en onze handen). Het stond in het Eindhovens dagblad, BN De stem en het Brabants dagblad. Bedankt Petra Bies, voor het mooie stuk en Kees Martens bedankt voor de leuke foto!
Zo vader, zo zoon: Vier handige handen uit Lieshout en een liefde voor glas
ZOMERSERIE
LIESHOUT - Rien en Geert Cooijmans uit Lieshout hebben 'een hoop ideeën en een hoop glas' en maken daar in hun glas-in-lood-atelier in Lieshout de mooiste dingen van.
Petra Bies 02-08-18, 13:30
Rien Cooijmans (64) is een Brabander van de nuchtere soort. Maar hij wil heus wel toegeven dat hij glunderend van trots in de rondte stapte op de dag dat zijn zoon Geert (35) afstudeerde aan de kunstacademie in Den Bosch. Natuurlijk omdat het sowieso een formidabele prestatie is om een diploma te halen, maar ook omdat Geert daarmee iets gedaan had wat Rien en zijn vader eigenlijk ook wel gewild hadden: kunstenaar worden. ,,Maar de tijd was er toen niet naar", zegt Rien. ,,Er moest gewoon geld verdiend worden." Dus werkte opa Cooijmans - in zijn vrije tijd een enthousiast kunstschilder - als textielverver in Helmondse textielfabrieken en ging Rien - negende kind in een gezin van elf - op zijn vijftiende aan de slag als huisschilder.
Personalia Rien Cooijmans (64) is geboren en getogen in Lieshout. Hij groeide op in een gezin van elf kinderen. Na de lts ging hij aan de slag als huisschilder en later als reclameschilder. Na een periode te hebben gewerkt voor een glas-in-loodatelier in Helmond waagde hij in 1995 de stap naar een eigen glas-in-loodatelier. Rien is getrouwd en heeft naast Geert nog een zoon, Tim.
Geert Cooijmans (35) deed een creatieve mbo-opleiding aan het St. Lucas in Boxtel en ging daarna naar kunstacademie St. Joost in Den Bosch. Na enkele jaren voor zijn vader en ateliers in Utrecht en Steyl te hebben gewerkt, heeft hij nu zijn eigen glas-in-lood- en glaskunstatelier. Hij werkt veel in opdracht, zo heeft hij recent een restauratieproject afgerond voor museum Continium in Kerkrade. Daarnaast maakt hij autonome kunst, waarmee hij soms ook exposeert. Geert woont met zijn vriendin (zij maakt glassieraden) en hun twee kinderen van 2 en 7 in Nuenen.
Toch wist Rien stapje voor stapje steeds dichter bij die kunstenaarsdroom te komen. Nu runt hij zijn eigen glas-in-loodatelier. In een gebouwtje naast het landelijk gelegen huis van hem en zijn vrouw net buiten de bebouwde kom van Lieshout. Hij deelt de werkruimte met zoon Geert die ook een eigen glasatelier heeft. Ze doen veel projecten apart, maar werken ook vaak samen. ,,Ik vind het fijn om mooie dingen te maken", zegt Rien. ,,Vaak is het gewoon restaureren en terugzetten, maar het is het mooiste als ik eigen inbreng kan hebben. Want ik heb een hoop ideeën en een hoop glas, maar dat moet wel ergens naartoe, het moet een publiek hebben."
Knutselen
Vader en zoon Cooijmans zijn niet de grootste praters. Ze zijn liever aan het werk. Met hun handen mooie dingen maken. Geert heeft dat altijd al gehad. Als mannetje van zeven maakte hij samen met zijn vader zijn eerste glas-in-loodraam, al ging het hem daarbij niet zozeer om het glas. ,,Het was vooral het knutselen en bouwen dat me aantrok. Daar was ik altijd mee bezig."
Ook Rien was als kind al creatief. ,,Ik teken en schilder sinds ik een potlood kan vasthouden." Hij kreeg het van huis uit mee, want zijn vader en een oom tekenden en schilderden in hun vrije tijd ook. ,,Mijn vader deed dat gewoon in de huiskamer bij de kachel. Van die kleine tafereeltjes; de visvijver, de parkiet. Hij heeft lang aan het Achterbos in Lieshout gewoond, bij de sluis. Die sluis heeft-ie volgens mij wel honderd keer geschilderd."
Eigen baas
Rien's liefde voor glas werd aangewakkerd door een Gemertse broeder die in Afrika missionaris was geweest en daar kerken en scholen had gebouwd. ,,Van hem heb ik het brandschilderen geleerd." Niet veel later kreeg Rien een baan bij een atelier in Helmond. ,,Die hadden prachtig mooie projecten. De ramen van de kerk in Stiphout bijvoorbeeld. Maar ik begon steeds meer te denken dat ik dat thuis zelf ook wel zou kunnen, dus toen ben ik in 1995 voor mezelf begonnen." Eigen baas worden is best een stap, maar hij durfde het aan in de wetenschap dat hij twee rechterhanden had om op terug te vallen. ,,Ik ben nooit bang geweest dat ik de kost niet zou kunnen verdienen."
Als puber hielp Geert zijn vader vaak op zaterdagen. Vooral om een centje bij te verdienen, niet omdat hij nou per se zo graag met glas werkte . Hij was meer bezig met papier en karton. En graffiti. Dat laatste ook wel eens op plekken waar het niet mocht, geeft hij met een lachje toe - 'ik moest het toch ergens leren' - , terwijl zijn vader semi-vermanend met zijn hand wappert. Geert was een skater. ,,In die tijd had hij een hanenkam met wel honderd kleuren", vertelt Rien. Het is moeilijk voor te stellen bij de rustige jongen die hier in de tuin van zijn ouderlijk huis aan tafel zit. ,,Ik was ook echt geen rebelse puber ofzo. Ik vond dat gewoon mooi, zo'n hanenkam."
Via een creatieve mbo-opleiding op het St. Lucas in Boxtel ging Geert naar de kunstacademie. St. Joost in Den Bosch om precies te zijn. Carrièretechnisch misschien niet de meest stabiele optie, maar Rien en zijn vrouw vonden het prima. ,,Als je het goed naar je zin hebt en gemotiveerd bent, vind je altijd je weg wel. En Geert is heel handig. Hij kan van alles maken; voor zulke jongens is altijd wel ergens werk."
Trappenhuis
Overigens was Geert ook op de kunstacademie met van alles bezig behalve met glas. Die liefde kwam pas toen hij eenmaal afgestudeerd zijn vader hielp bij een groot project in Oss, acht ramen voor zorgcentrum Vita Nova. ,,De ramen kwamen uit de kapel van het St. Leonardusgesticht dat bij het oude St. Annaziekenhuis hoorde. Ze zijn gemaakt in 1913 door het atelier van Frans Nicolas, in die tijd het bekendste glasatelier van Nederland. Toen zag ik hoe mooi dat kon zijn, die oude glasstukjes en hoe fijn dat geschilderd was. De ramen zaten in het trappenhuis; wel drie of vier etages hoog. Dat monumentale en de schaal ervan spraken me aan."
Rien is er trots op dat zijn zoon uiteindelijk hetzelfde is gaan doen als hij. ,,En zonder dat ik hem ooit gepusht heb." Geert begint te lachen: ,,Dat ik hier toch elke ochtend weer uit mezelf sta." Maar Geert heeft niet altijd samen met zijn vader gewerkt. Want glas-in-lood is gevoelig voor economische invloeden, dus toen er vanwege de economische crisis minder opdrachten in het Lieshoutse atelier binnenkwamen, ging Geert aan de slag bij andere ateliers.
Inmiddels is hij alweer een tijdje terug in Lieshout. Met zijn eigen bedrijfje dus, in een atelier dat hij deelt met zijn vader. Heibel hebben de twee nooit, rustig werken ze er aan hun opdrachten, een muziekje op de achtergrond. En werk hebben ze momenteel genoeg. Glaszetters, aannemers, particulieren, ze weten vader en zoon prima te vinden. Soms is het een beetje schipperen tussen het zakelijke en het artistieke. ,,Dan wil je een ontwerp gewoon heel graag maken", zegt Geert. ,,Terwijl je er eigenlijk niet genoeg aan verdient", vervolgt Rien. ,,Maar dan heb je het wel mooi gemaakt. Dan zie je het maar als een investering in jezelf en wie weet komt er weer eens wat anders van."
Benen
Het atelier oogt prettig rommelig. In een zelf gebouwde kast staat gekleurd glas, bovenop de kast een provisorisch archief in de vorm van een stapel vergeelde rollen papier. ,,Bijzondere ontwerpen die ik graag wil bewaren", aldus Rien. Op een grote werktafel liggen de ramen van een kerkje in Vredepeel en twee stoffige en fragiel ogende glas-in-loodramen afkomstig uit het gemeentehuis in Eersel. Het zijn vrouwfiguren. De benen van de dames staan om de hoek tegen de muur. Zij zijn later aan de beurt voor een grondige restauratiebeurt, waarbij het lood voorzichtig verwijderd wordt en het glas stukje voor stukje schoongemaakt, of vervangen. Omdat elk stukje glas na behandeling direct op de goede plek wordt teruggelegd, is het nooit puzzelen. ,,Al maken we vooraf voor de zekerheid wel foto's", zegt Rien.
Naast restauraties en werk in opdracht maakt Geert ook werk als autonoom kunstenaar. ,,Ik hou allerlei stukjes glas over; zonde om dat weg te gooien. En ik hou van tekenen, ik heb boeken vol." Als profielfoto bij whatsapp gebruikt hij een afbeelding van één van zijn glas-in-loodkunstwerken: twee witte aliens met grote zwarte ogen op een fiets. ,,Zoiets vind ik grappig, het 'moderne' van die ruimtewezens in contrast met dat ouderwetse glas-in-lood."
Hij zou graag meer bezig zijn met eigen werk, maar het ontbreekt 'm vanwege zijn gewone opdrachten momenteel aan tijd. ,,Ik heb een gezin met twee kleine kinderen te onderhouden, dus ik kan wel een hele maand mooie dingen gaan zitten maken, maar er moet ook gegeten worden", zegt Geert lachend.
Over dat jonge gezin gesproken; ook de vierde generatie Cooijmans lijkt behept met het creativiteitsvirus. Geerts dochter van zeven heeft haar eerste ontwerp voor een glas-in-loodraam al klaar liggen.
Het artikel is ook te lezen op de website van het eindhovens dagblad
Comments